جشنواره فیلم کن

این جشنواره که یکی از بزرگترین و باشکوه ترین جشنواره های سینمای جهان محسوب می شود، همه ساله در شهر کن فرانسه برگزار می گردد. برای حضور در جشنواره کن باید کارت دعوت ویژه داشته باشید که این کارت فقط به اهالی سینما تعلق می گیرد. این جشنواره یک فرصت ویژه برای کارگردانان است تا فیلم های خود را به جهان معرفی کنند. 72مین دوره ی این جشنواره از تاریخ 14 تا 25 می 2019(24اردیبهشت تا 4خرداد) در یک دوره ی 12 روزه برگزار خواهد شد. رئیس هیئت داوران این دوره، الخاندرو گونسالس اینیاریتو، فیلمساز مکزیکی خواهد بود.

فرش قرمزی که در این جشنواره پهن می شود حدود 60متر طول دارد که در طول جشنواره سه بار تعویض می شود. به طور کلی طول فرشی که در جشنواره مورد استفاده قرار می گیرد حدود دو کیلومتر است.

تاریخچه جشنواره کن

تاریخ اولین دوره این جشنواره به سال 1939 برمی گردد که به دلیل حمله آلمان به لهستان و در ادامه ی آن جنگ میان فرانسه و انگلیس با آلمان باعث شد که اولین دوره ی آن اجرا نشود.

در سال 1946 با حمایت وزارت خارجه فرانسه این جشنواره بار دیگر راه اندازی شد و در اولین دوره اش موفقیت چشمگیری را به چنگ آورد. به همین ترتیب هر سال فیلم های بیشتری از سرتاسر جهان به این جشنواره فرستاده می شد که این امر باعث شد تا مسئولان جشنواره تصمیم بگیرند برای اجرای عدالت از هر کشور یک نماینده برای داوری دعوت کنند.

در سال های 1948 و 1950 این جشنواره به دلیل کمبود بودجه برگزار نشد. از سال 1960 به بعد جشنواره کن به عنوان معتبرترین جشنواره در حوزه فیلم و سینما شناخته شد و جایزه نخل طلایی به عنوان جایزه اصلی آن به بهترین فیلم اهدا می گردد.

درباره شهر کن

کن شهری است در جنوب فرانسه که به دلیل برگزاری جشنواره فیلم کن معروفیت خاصی ب دست آورده است.

هیات داوری در جشنواره کن

دو گروه برای داوری در جشنواره وجود دارد:

• برای فیلم های بلند
• برای فیلم های کوتاه و سینه فونداسیون

رای دادن به فیلم ها به صورت مخفی انجام می شود و داوران از رای های یکدیگر اطلاعی ندارند. در نهایت فیلمی که رای بیشتری به دست آورده برنده اعلام می شود. نکته ی جالب در مورد این جشنواره این است که داوران مجازند در صورت لزوم، با توجه به فیلم هایی که در جشنواره حاضرند به تعداد جایزه ها اضافه کنند. برای مثال در سال 1991 ساموئل ال.جکسون برای فیلم تب جنگل برنده ی جایزه ی نقش مکمل مرد شد که قبل از آن کسی این جایزه را دریافت نکرده بود.

برنامه های جشنواره کن

این فستیوال از هفت قسمت تشکیل شده است که عبارتند از:

• مسابقه

این بخش معمولا شامل بیست فیلم می شود که نامزد دریافت نخل طلایی هستند و برنده شدن این جایزه بزرگ تاثیر فراوانی در افزایش فروش آن بین مردم دارد.

• خارج از مسابقه

فیلم هایی که از نظر داوران برای بخش مسابقه مناسب نیستند اما از نظر برگزارکنندگان جشنواره کن لایق حضور در جشنواره هستند در این بخش قرار می گیرند.

• نوعی نگاه

این بخش از سال 1978 وارد جشنواره شد که بخش غیر رقابتی است و آثار برجسته سینما را معرفی می کند.

• سینه فونداسیون

این بخش که مختص فیلم های کوتاه است از سال 1998 به جشنواره کن اضافه شد. شامل حدودا شامل 15 فیلم کوتاه می شود که کارگردانان آن ها اغلب دانشجویان مدرسه های فیلم هستند. برای این بخش داوری جداگانه قرار داده شده است و سه جایزه به برندگان آن تعلق می گیرد.

• هفته منتقدان

قدیمی ترین بخش جشنواره کن بخش هفته منتقدان است که از سال 1962 برقرار شده است. آثار فیلم سازان جدید جهان در این قسمت معرفی می گردد.

• دو هفته کارگردانان

بخش دو هفته کارگردانان به رادیکال ترین بخش این جشنواره معروف شده است که همه ساله فیلم های کوتاه و بلند زیادی را به جهان سینما معرفی می کند. فعالیت این قسمت از سال 1968 آغاز شده است.

• بازار فیلم

این بازار در نوع خود بزرگترین بازار فیلم جهان محسوب می شود. بازاریاب ها و پخش کننده های فیلم در سرتاسر جهان در این جشنواره حضور پیدا می کنند تا امر خرید و فروش و کسب اجازه برای پخش کردن فیلم را انجام دهند.

نخل طلای جشنواره کن (Palme d’Or)

بین سال های 1939 تا 1954 جایزه ی اصلی جشنواره کن تحت نام ” جایزه بزرگ جشنواره کن ” به برترین فیلم از دید هیات داوران تعلق می گرفت. در سال 1965 هیات داوران تصمیم گرفتند جایزه بزرگ جشنواره هر سال با طرح هنری جدیدی ساخته شود.

طراحی نخل طلای جشنواره به وسیله لوچینه لازون انجام شده است که از طلای 24 عیار ساخته شده و به بالشی از جنس کریستال تکیه داده است. دو نل طلا هر سال به برندگان اهدا می شود که یکی برای فیلم بلند و یکی برای فیلم کوتاه ساخته شده است. بالا ترین افتخار در جشنواره دریافت نخل طلای فیلم بلند می باشد.

همه ساله افراد مشهور و پولداری در آن حضور پیدا می کنند. بنابراین کن یک شهر تجملاتی با هتل های گران قیمت و باشکوه است که ستاره های سینما میهمان آن هستند. این هتل ها از یک سال قبل برای جشنواره رزرو می شوند.

برندگان جایزه نخل طلای جشنواره کن

با بررسی کردن لیست برندگان نخل طلا در جشنواره آمارها نشان داده اند که 28.5% از برنده ها موضوع جنگی و نظامی داشته اند. پس از ژانر جنگی، فیلم هایی با موضوع خانوادگی رتبه دوم لیست برندگان را با آمار 20% به دست آورده اند.

فیلم هایی با موضوعات عاشقانه و رمانتیک هم 11.5% از جوایز را کسب کرده اند. دز ژانر فیلم های مذهبی تا کنون دو فیلم برنده نخل طلایی شده اند. ژانر جنایی هم 5.7% از برندگان را تشکیل داده است که یکی از برندگان آن فیلم پالپ فیکشن است.

حضور ایران در جشنواره کن

کشور ایران فقط یک بار در سال 1997، موفق به کسب جایزه نخل طلای جشنواره کن شده است که متعلق به فیلم طعم گیلاس به کارگردانی عباس کیارستمی می باشد.لازم به ذکر است تا کنون فقط دو فیلم موفق به کسب جایزه نخل طلایی در ژانر مرگ شده اند که یکی از این دو فیلم طعم گیلاس بوده است.

قوانین حضور فیلم در جشنواره کن

1. فیلم‌های بخش مسابقه، خارج از مسابقه و نوعی نگاه جشنواره کن باید حداکثر 12 ماه قبل از شروع جشنواره ساخته شده باشند.
2. این فیلم ها پیش از حضور در جشنواره کن نباید در هیچ جشنواره دیگر یا در سطح جهان نمایش داده شده باشند.
3. فیلم‌های کوتاه باید حداکثر 15 دقیقه باشند ولی برای فیلم‌های بلند حاضر در جشنواره، محدودیتی از نظر زمان فیلم ندارند.

جشنواره کن 1961 تا 2014

در سال 1961 فیلم کوروش کبیر به کارگردانی مصطفی فرزانه نخستین فیلمی بود که از کشور ایران وارد جشنواره کن د و در بخش فیلم کوتاه حضور داشت. در این سال دو فیلم غیبت طولانی از کشور فرانسه ساخته ی آنری کولپی و ویریدیانا ساخته ی لوئیس بونوئل از کشور مکزیک برنده ی نخل طلا شدند.

در سال 1964 احمد فاروقی با فیلم طلوع فجر در بخش فیلم های کوتاه جشنواره کن حضور داشت که موفق به کسب جایزه ی شورای عالی تکنیک شد. این اولین جایزه ی ایران در جشنواره ی کن بود. فیلم طلوع فجر در جشنواره های دیگر مثل کارلوی واری بروکســل نیز درخشید. در سال 1971 داریوش مهرجویی در بخش دوهفته کارگردانان با فیلم گاو حضور پیدا کرد. به این ترتیب بعد از شش سال دوری از جشنواره کن دوباره به میدان بازگشت. این فیلم مورد توجه دنیای غرب قرار گرفت و در جشنواره های دیگر نیز حضور پیدا کرد. در این سال فیلم واسطه ساخته ی جوزف لوزی از کشور بریتانیا برنده نخل طلایی شد.

در سال 1972 بار دیگر داریوش مهرجویی را با فیلم پستچی در جشنواره کن می بینیم که در بخش دوهفته کارگردانان حضور داشت. این فیلم موفق به کسب تقدیر منتقدان فیلم فرانسه شد و جایزه ی دیگری دریافت نکرد. در این دوره دو فیلم ایتالیایی به نام های طبقه کارگر به بهشت می رود و ماجرای ماتئی به کارگردانی الیو پتری و فرانچسکو رزی برنده نخل طلا شدند.

در سال 1973 فیلم کوتاه شهر خاکستری ساخته ی فرسید مثقالی، در سال 1975 فیلم شازده احتجاب ساخته ی بهمن فرمان آرا در بخش دوهفته کارگردانان و در1979 بار دیگر بهمن فرمان آرا با فیلم سایه های بلندباد نماینده ی ایران در جشنواره کن بودند که موفق به کسب جایزه نشدند.

بعد از انقلاب اسلامی ایران در سال1980 بهرام بیضایی با فیلم چریکه تارا و در سال 1991 خسرو سینایی با فیلم در کوچه های عشق در جشنواره حضور داشتند که جایزه ای کسب نکردند. یک سال بعد در سال 1992 حضور ایران در جشنواره کن پررنگ تر شد و با سه فیلم در این جشنواره فعال بود. زندگی و دیگر هیچ که اولین حضور عباس کیارستمی در کن بود، موفق به کسب جایزه بهترین فیلم بخش نوعی نگاه و جایزه روسلینی شد. انیمشین کوتاه قبل اثر سعید مجاوری در بخش فیلم های کوتاه و بدوک ساخته ی مجید مجیدی در بخش دوهفته کارگردانان از نماینده های ایران در این دوره از جشنواره بودند.

دومین فیلم عباس کیارستمی به نام زیر درختان زیتون در سال 1994 در بخش مسابقه روی پرده رفت. همچنین فیلم زینت اثر ابراهیم مختاری نیز در این سال در کن حضور داشت.

محسن مخملباف با دو فیلم نوبت عاشقی و سام سینما در سال 1995 در بخش نوعی نگاه حضور داشت. اما جعفر پناهی با فیلم بادکتک سفید موفق به کسب سه جایزه شد که عبارتند از: جایزه دوربین طلایی، جایزه بهترین فیلم بخش دو هفته کارگردانان و جایزه فیپرشی.

سال 1997 سالی است که عباس کیارستمی با فیلم طعم گیلاس باعث درخشش ایران در جشنواره شد. او نخل طلای بهترین فیلم جشنواره کن را به دست آورد. علاوه بر این جوایز ویژه ی دیگری مثل بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم بوســتون، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن ملی منتقدان فیلم و برنده جایزه ویژه جشــنواره بین المللی فیلم استانبول ر ابه دست آورد.

در سال 1998 سمیرا مخملباف داور جشنواره کن بود و هفت فیلم ایرانی در جشنواره حضور داشتند. دو سل بعد در 2000 سمیرا مخملباف با فیلم تخته سیاه جایزه ی هیأت داروران را به دست آورد. حسن یکتاپناه و بهمن قبادی در بخش نوعی نگاه و دو هفته کارگردانان جایزه ی دوربین طلایی را برای دو فیلم جمعه و زمانی برای مستی اسب ها به دست آوردند.

محسن مخملباف در سال 2001 با فیلم سفر به قندهار جایزه ی کلیسای جهانی را برد. همینطور در این سال علی محمــد قاســمی با فیلــم کوتــاه غریبه و بومــی در بخش هفتــه منتقدین ســال و عباس کیارستمی با فیلم ای بی سی آفریقا در بخش خارج از مســابقه دیگر نماینده های ایران بودند.

فیلم‌های حاضر درسال 2002 از کشور ایران عبارتنداز: ده ساخته عباس کیارستمی، بمانــی دایوش مهرجویی، آوازهای ســرزمین مادری ام بهمن قبادی، فیلم کوتــاه چت ســاخته شــادمهر راســتین و گیوتین ساخته بهرام عظیم پور. بهمن قبادی جایزه فرانســوا شــالیه را برای آوازهای سرزمین مادری ام بدست آورد.

جایزه ویژه هیات داوران جشنواره کن در سال 2003 به طلای سرخ جعفر پناهی اهدا شد و ســمیرا مخملباف نیز با فیلم پنج عصــر در بخش مسابقه جشنواره توانست دو جایزه هیأت داوران و جایزه کلیســای جهانی را کسب کند. ۴ فیلم در سال2004 از ایران در جشنواره حضور داشت. دو فیلم ۵ و ۱۰ روی ده از عباس کیارستمی، فیلم خواب تلخ ساخته محســن امیر یوســفی، گاوخونی بهــروز افخمی نمایندگان ایران بودند که امیر یوسفی موفق به دریافت تقدیرنامــه هیأت داوری دوربیــن طایی و جایزه نگاه جوان بخش پانزده روز کارگردانان شد.

در سال 2005 عباس کیارســتمی ریاست هیأت داوری جایــزه دوربین طایی را به عهده داشت. نیکی کریمی با فیلم یک شب به عنوان اولین تجربه کارگردانی‌اش نماینده ایران در این دوره بود. نماینده ایران در سال2007 فیلم سه دقیقه ای گریه ها اثر عبــاس کیارســتمی بود. تنها سامان ســالور با فیلم ترانــه تنهایی تهران در سال 2008 از ایران در کن حضور داشت.

فیلم کپی برابر اصل عباس کیارستمی با بازی ژولیت بینوش در سال 2010 در کن به نمایش درآمد که بینوش برای بازی در این فیلم، جایزهٔ بهترین بازیگر نقش اول زن را در جشنوراه کن کسب کرد. این فیلم جایزه جوانان جشنواره فیلم کن و جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم دااس فورت وورث را نیز به دست آورد.

محمد رســول اف با به امید دیدار و مستند این یک فیلم نیست ساخته مشــترک مجتبی میرطهماســب و جعفر پناهی از ایران در جشنواره کن 2011 حضور داشتند. سال 2012 عباس کیارستمی با فیلم مثل یک عاشق برای دهمین بار در کن حضور داشت و برای پنجمین بار نامزد دریافت نخل طلایی شد.

در سال 2014 اصغر فرهادی بار دیگر با فیلم گذشته نامزد نخل طلا جشنواره کن شد. این فیلم جوایز متعددی همچون جایزه ویژهٔ هیئت ملی بازبینی فیلم و جایزه کلیسای جهانی جشنواره کن را بدست آورد و همچنین نماینده سینمای ایران برای دریافت اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان شد. در همین ســال دست نوشته ها نمی سوزند محمد رســول اف، بیشتر از دو ساعت ساخته علی عسگری و دوئت ساخته نوید دانش به ترتیب در کن حضور داشتند.

جشنواره کن 2015

شصت وهشتمین دوره جشنواره کن در این سال برگزار شد که فیلم ناهید به کارگردانی آیدا پناهنده در بخش نوعی نگاه به نمایــش درآمد و برنده جایزه آینده نویدبخش شد. بازیگران این فیلم از جمله نوید محمدزاده و پژمان بازغی وساره بیات در این جشنواره حضور داشتند. فیلم کوتاه کشــتارگاه اثر بهزاد آزادی نیز در این دوره حضور داشت.

لیست برندگان فستیوال کن 2015

اسامی برندگان این دوره ازجشنواره عبارتند از:

نخل طلای بهترین فیلم: ژاک اودیار برای “Dheepan”

جایزه بزرگ جشنواره: لاسلو نمس برای “پسر سائول”

نخل طلای بهترین فیلم کوتاه: “موجها 98” از کشور لبنان

جایزه بهترین بازیگر زن: به‌طور مشترک رونی مارا برای “کارول” و امانوئله برکوت برای “پادشاه من”

جایزه بهترین بازیگر مرد: وینسنت لاندون برای “اندازه یک مرد”

جایزه بهترین کارگردانی: هو سیائو ــ سین برای “آدمکش”

جایزه بهترین فیلمنامه: مایکل فرانکو برای “شدید”

جایزه دوربین طلایی: “سرزمین و سایه”

جایزه ویژه هیئت ژوری: “لابستر”

جشنواره کن 2016

درخشان‌ ترین سال حضور ایرانیان در جشنواره کن سال2016 بوده است. فیلم فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی و نقش آفرینی شهاب حسینی و ترانه علیدوستی، در شصت و نهمین کن به عنوان نماینده ایران حضور داشت. در دو بخش بهترین بازیگر مرد برای ایفای نقش شهاب حسینی و بهترین فیلمنامه اصغر فرهادی موفق به کسب نخل طلا شد.

شهاب حسینی با تقدیم جایزه خود به مردم ایران گفت: «این جایزه به نوعی از مردم من رسیده، بنابراین به خودشان برمی گردانم. این جایزه را از اعماق قلبم و با عشق به مردم سرزمینم تقدیم می کنم.»

لیست برندگان فستیوال کن 2016

اسامی برندگان این دوره ازجشنواره عبارتند از:

بهترین بازیگر مرد: شهاب حسینی برای فیلم “فروشنده”

بهترین فیلم‌نامه: اصغر فرهادی برای فیلم “فروشنده”

بهترین بازیگر زن: ژاکلین ژوزه برای فیلم “ماروسا”

جایزه بزرگ جشنواره کن: خاویر دولان برای فیلم “این تنها پایان جهان است”

بهترین کارگردانی: الوييه آساياس براى “خریدار شخصی” و كريستين مونجو برای “فارغ التحصیلی”

جایزه هئیت داوران: آندریا آرنولد برای فیلم “محبوب آمریکایی”

نخل طلا بهترین فیلم: کن لوچ برای فیلم “من دنیل بلیک”

جشنواره کن 2017

هفتادمین دوره جشنواره کن با سخنرانی اصغر فرهادی کارگردان مطرح کشورمان، در سال 2017 افتتاح شد. پدرو آلمادوار ریاست هیئت داوران بخش رقابتی را بر عهده دارد. محمد رسول اف کارگردان فیلم لرد به همراه سودابه بیضایی و نسیم ادبی و رضا اخلاقی راد بازیگران این فیلم در مراسم جشنواره کن 2017 حاضر شدند.
فیلم 24فریم اثر عباس کیارستمی در بخش رویدادهای جشنواره به نمایش درآمد.

لیست برندگان فستیوال کن 2017

اسامی برندگان این دوره ازجشنواره عبارتند از:

بهترین بازیگر مرد: خواکین فنیکس برای بازی در فیلم Never Really Here

بهترین بازیگر زن: دایان کروگر برای فیلم In The Fade

بهترین کارگردان: سوفیا کاپولا برای فیلم The Beguiled

جایزه هیأت داوران: رابین کامپیلو برای فیلم Beats per Minute

جایزه ویژه هفتادمین دوره جشنواره کن: نیکول کیدمن برای حضور در دو فیلم ویک سریال

جایزه دوربین طلایی: لئونور سرالی برای فیلم Jeune Femme

جایزه بهترین فیلمنامه: به طور مشترک به ورگن لانتیموس برای فیلم The Killing of a Sacred Deer و Lynne Ramsay برای فیلم Never Really Here

نخل طلایی: فیلم The Square به کارگردانی رابین اوستلوند

جشنواره کن 2018

هفتاد و یکمین دوره ی جشنواره فیلم کن از ۸ تا ۱۹ می ۲۰۱۸ در شهر کن برگزار شد. ریاست هیئت داوران این دوره بر عهده ی کیت بلانشت، بازیگر استرالیایی قرار داشت. ایران با فیلم “سه رخ” به کارگردانی جعفر پناهی در این دوره از جشنواره حضور داشت که موفق به کسب جایزه بهترین فیلمنامه به‌طور مشترک با فیلم “لازاروی خوشحال” ساخته آلیس رورواچر شد. فیلم “سه رخ” در بخش مسابقه ی جشنواره برای دریافت نخل طلایی نامزد بود.

همچنین فیلم “همه می دانند” نیز نماینده ی ایران در این دوره از جشنواره بود که نامزد دریافت نخل طلایی نیز بود. این فیلم در روز افتتاحیه روی پرده نمایش رفت.

لیست برندگان فستیوال کن 2018

نخل طلا: فیلم “Shoplifters” به کارگردانی هیروکازو کورئیدا

جایزه بزرگ: فیلم “BlacKkKlansman” (بلکککلنزمن) به کارگردانی اسپایک لی

بهترین کارگردان: فیلم “Cold War” (جنگ سرد) به کارگردانی پاوو پاولیکوفسکی

بهترین فیلمنامه (مشترکا): جعفر پناهی و نادر ساعی‌ور برای فیلم “سه رخ” و آلیس رورواچر برای فیلم “Happy as Lazzaro” (لازاروی خوشحال)

بهترین بازیگر مرد: مارسلو فونته برای فیلم “Dogman” (مرد سگی)

بهترین بازیگر زن: سامال یسلیامووا برای فیلم “Ayka” (آیکا)

جایزه هیئت داوران: فیلم “Capernaum “(کفرناحوم) به کارگردانی نادین لبکی

جایزه نخل طلای ویژه: فیلم “The Image Book” (کتاب تصویر) به کارگردانی ژان لوک گدار

جایزه دوربین طلایی بهترین فیلم بلند اول: فیلم “Girl” (دختر) به کارگردانی لوکاس هونت

نخل طلای بهترین فیلم کوتاه: فیلم “All These Creatures” (همه این مخلوقات) به کارگردانی چارلز ویلیامز

تقدیر: فیلم “On the Border” (در مرز) به کارگردانی وی شوجان